ABD Seçimlerinin Türkiye'ye Etkileri
3 Kasım 2020 Amerika için büyük gün! O gün ABD’nin yeni başkanının belli olacak. Bu yarışı yine Trump mı kazanacak, yoksa Biden mı? Anketler Biden’ın önde olduğunu gösterse de, Amerika’daki farklı seçim sistemi daha önce de örneklerini gördüğümüz şekilde Trump’ın tekrar yüzünü güldürebilir. Sonuç her kim olursa olsun, Türkiye’ye olan etkileri önemli. İşte bu konuda BBC News Türkçe’nin üç uzman ile yaptığı söyleşi, haberimizin konusu.
31 Ekim 2020 - 10:13
İHTİMAL 1: Trump Kazanırsa…
Nicholas Danforth / GMF Türkiye Analisti
“Trump kazanırsa aynı şekilde ancak daha kaotik bir şekilde devam etmesini bekliyorum. Trump Erdoğan’a kişisel yakınlığı ile ABD devletinin her kademesinden buna karşı gelişen köklü direnç arasında gerilim sürdüğünü göreceğiz. Bu gerilimin artacağını ve bunu çözebilecek mekanizmaların da ortadan kalkacağını düşünüyorum.
Trump’ın Erdoğan’a yönelik bazı yumuşak başlı politikalarına Kongre’den gelen itirazların artması ve aynı zamanda Trump’ın da istediği dış politikayı daha agresif bir şekilde uygulaması olasılığı yüksek.”
Doç. Dr. Sibel Oktay / Illinois Üniversitesi
“Türkiye açısından bunun avantajları olduğunu söyleyenler çıkacaktır. Bir tarafta Kongre ve Savunma Bakanlığı belirli açıklamalar yapıyor, diğer tarafta da Trump başka bir açıklama yapıyor. Bir Tweet atıyor, Türkiye ekonomisini yerle yeksan ederim diyor. Ya da benzer şekilde, Trump Erdoğan’ı öven bir açıklama yapabilir, geçmişte de yaptı.
Yani dolayısıyla, bu çelişkiler esasında biraz da Trump’ın her şeyi kendi yapmak istemesinden ve kendi ağzından çıkan lafın dış politika olarak uygulanmasını istemesinden ortaya çıkan bir şey. Dolayısıyla ikinci bir Trump yönetiminde bunun devam edeceğini ve belki çok daha zor sonuçlar doğuracağını bekleyebiliriz.”
Michael Doran / Hudson Institute Ortadoğu Uzmanı
“Trump’ın kazanması halinde, bu Türk-Amerikan ilişkileri açısından daha iyi olur. Çünkü Trump, devlet içindeki herkesten çok daha fazla Türkiye ile iyi ilişkiler istediğini ve bu ilişkiye değer verdiğini gösterdi.
Zaman zaman Türkiye’ye karşı daha sert tutum takınılmasını isteyen yakın çalışma ekibiyle de çatışmalar yaşadı. Donald Trump’ın, ekibinden çok daha iyi bir mantık kurduğunu düşünüyorum. Bu mantık da dünyanın o bölgesinde bir şeyler yapmak istiyorsanız, Türkiye ile hareket etmeniz gerektiği. Erdoğan da bunun oldukça farkında.
Bu durum Libya ve Suriye’deki müdahaleleri, Azerbaycan’a yönelik politikasında görülüyor. Amerikalılara coğrafyayı öğretiyor.”
İHTİMAL 2: Biden Kazanırsa…
Nicholas Danforth / GMF Türkiye Analisti
“Eğer Biden kazanırsa Türkiye ile ABD arasında daha fazla gerilim olacaktır. Demokratlar, Trump’ı otokrat liderlere sahip çıkmakla ağır şekilde eleştiriyor. Ve Erdoğan da sık sık gündeme getirdikleri bir isim.
Biden’ın ekibinde otokratlara sahip çıkılmadığını göstermek için güçlü bir istek olacağını düşünüyorum. Trump gittikten sonra, Biden ve müesses nizamın Erdoğan ile Türkiye konusunda daha sert tutum takınılması için birlikte hareket etmesini bekliyorum.”
Michael Doran / Hudson Institute Ortadoğu Uzmanı
“En kötü senaryo, Biden’ın Ağustos’ta sızan New York Times mülakatında ettiği laflara uygun şekilde davranması olur.
Bu videoda kendisini ‘otoriteleri seven’ Trump’ın alternatifi olarak ortaya koyuyordu. En kötü senaryo orada bahsettiği fikirlere uygun eyleme geçmesi. Ancak Joe Biden’ın, ilkeleri olan bir adam olduğuna inanmıyorum. Geçmişte de alakasız şeyler söylediği oldu. Kısacası rüzgar nereden eserse oraya giden, istediğini elde etmek için her şeyi söyleyebilen birisi.
Türkiye hakkında da çok sabit fikirleri olduğunu sanmıyorum.”
Doç. Dr. Sibel Oktay / Illinois Üniversitesi
“Beklentim yaptırımların ilerletilmesi ve artık ortaya konması yönünde olur. Yani sadece başkanlık yarışına değil, Senato ve Temsilciler Meclisi yarışına baktığımız zaman sonuç, Demokratlar lehine olacak gibi bir beklenti var, anketlere göre. Bu da çok daha otoriter ve insan haklarına saygı duymayan, İyice otoriterleştiği gözlenen ve bu şekilde açıklanan Türkiye’ye karşı daha sert bir dış politika uygulanması anlamına gelebilir.
Bunun da muhtemelen en büyük etkisi ekonomik yaptırımlar özelinde olacaktır.
Doğu Akdeniz’deki gerginlik ve Türkiye’nin attığı adımların özellikle NATO özelinde baktığımız zaman, müttefiklerin arasını açmaya başladığını görüyoruz.
Benim tahminim, Amerika’nın bu açıdan da devreye gireceği ve bu gerginliği bir şekilde azaltma yoluna gideceği yönünde olur.
Son olarak da, Türkiye’nin otoriterleşmesi ve hem yargı bağımsızlığı hem insan hakları, basın özgürlüğü alanlarında çok ciddi erozyona uğradığı, başta Joe Biden’ın açıklamaları belirttiği üzere, muhtemelen Amerika bu konularda da sesini yükseltecektir diye düşünüyorum.”
SEÇİM SONRASI HANGİ KONULAR GÜNDEME GELİR?
Doç. Dr. Sibel Oktay / Illinois Üniversitesi
“S-400 Rusya’dan alınan füze savunma sistemi. Bunun halihazırda test edilmiş olması, Türkiye’nin bunu kullanabileceğini net bir şekilde göstermiş olması bence Amerika’nın gündemine ilk sıradan girecek Türkiye ile ilişkiler gözönünde bulundurulduğunda.”
Nicholas Danforth / GMF Türkiye Analisti
“Seçimlerin ardından Kongre’den CAATSA yaptırımlarının artık yürürlüğe sokulması için gelen baskının arttığını göreceğiz. Trump kazanırsa bunları yürürlüğe sokma konusunda ilk dönemine göre daha hevesli olmayacaktır.”
Michael Doran / Hudson Institute Ortadoğu Uzmanı
“Amerikan siyaseti bağlamında (S-400) konusunda Türkiye’yi savunmak neredeyse imkansız. Ordu ve istihbarat birimleri bu konuda ayaklanmış durumda.
Başkan Trump’ın yaptırım uygulanmasına karşı çıkma eyleminde olacağını düşünüyorum. Biden yönetiminin ise yaptırımlara daha yatkın olacağına inanıyorum.
Bu olursa, Türk-Amerikan ilişkileri gördüğümüz en kötü durumuna gelebilir.”
KAYNAK: BBC News Türkçe
Nicholas Danforth / GMF Türkiye Analisti
“Trump kazanırsa aynı şekilde ancak daha kaotik bir şekilde devam etmesini bekliyorum. Trump Erdoğan’a kişisel yakınlığı ile ABD devletinin her kademesinden buna karşı gelişen köklü direnç arasında gerilim sürdüğünü göreceğiz. Bu gerilimin artacağını ve bunu çözebilecek mekanizmaların da ortadan kalkacağını düşünüyorum.
Trump’ın Erdoğan’a yönelik bazı yumuşak başlı politikalarına Kongre’den gelen itirazların artması ve aynı zamanda Trump’ın da istediği dış politikayı daha agresif bir şekilde uygulaması olasılığı yüksek.”
Doç. Dr. Sibel Oktay / Illinois Üniversitesi
“Türkiye açısından bunun avantajları olduğunu söyleyenler çıkacaktır. Bir tarafta Kongre ve Savunma Bakanlığı belirli açıklamalar yapıyor, diğer tarafta da Trump başka bir açıklama yapıyor. Bir Tweet atıyor, Türkiye ekonomisini yerle yeksan ederim diyor. Ya da benzer şekilde, Trump Erdoğan’ı öven bir açıklama yapabilir, geçmişte de yaptı.
Yani dolayısıyla, bu çelişkiler esasında biraz da Trump’ın her şeyi kendi yapmak istemesinden ve kendi ağzından çıkan lafın dış politika olarak uygulanmasını istemesinden ortaya çıkan bir şey. Dolayısıyla ikinci bir Trump yönetiminde bunun devam edeceğini ve belki çok daha zor sonuçlar doğuracağını bekleyebiliriz.”
Michael Doran / Hudson Institute Ortadoğu Uzmanı
“Trump’ın kazanması halinde, bu Türk-Amerikan ilişkileri açısından daha iyi olur. Çünkü Trump, devlet içindeki herkesten çok daha fazla Türkiye ile iyi ilişkiler istediğini ve bu ilişkiye değer verdiğini gösterdi.
Zaman zaman Türkiye’ye karşı daha sert tutum takınılmasını isteyen yakın çalışma ekibiyle de çatışmalar yaşadı. Donald Trump’ın, ekibinden çok daha iyi bir mantık kurduğunu düşünüyorum. Bu mantık da dünyanın o bölgesinde bir şeyler yapmak istiyorsanız, Türkiye ile hareket etmeniz gerektiği. Erdoğan da bunun oldukça farkında.
Bu durum Libya ve Suriye’deki müdahaleleri, Azerbaycan’a yönelik politikasında görülüyor. Amerikalılara coğrafyayı öğretiyor.”
İHTİMAL 2: Biden Kazanırsa…
Nicholas Danforth / GMF Türkiye Analisti
“Eğer Biden kazanırsa Türkiye ile ABD arasında daha fazla gerilim olacaktır. Demokratlar, Trump’ı otokrat liderlere sahip çıkmakla ağır şekilde eleştiriyor. Ve Erdoğan da sık sık gündeme getirdikleri bir isim.
Biden’ın ekibinde otokratlara sahip çıkılmadığını göstermek için güçlü bir istek olacağını düşünüyorum. Trump gittikten sonra, Biden ve müesses nizamın Erdoğan ile Türkiye konusunda daha sert tutum takınılması için birlikte hareket etmesini bekliyorum.”
Michael Doran / Hudson Institute Ortadoğu Uzmanı
“En kötü senaryo, Biden’ın Ağustos’ta sızan New York Times mülakatında ettiği laflara uygun şekilde davranması olur.
Bu videoda kendisini ‘otoriteleri seven’ Trump’ın alternatifi olarak ortaya koyuyordu. En kötü senaryo orada bahsettiği fikirlere uygun eyleme geçmesi. Ancak Joe Biden’ın, ilkeleri olan bir adam olduğuna inanmıyorum. Geçmişte de alakasız şeyler söylediği oldu. Kısacası rüzgar nereden eserse oraya giden, istediğini elde etmek için her şeyi söyleyebilen birisi.
Türkiye hakkında da çok sabit fikirleri olduğunu sanmıyorum.”
Doç. Dr. Sibel Oktay / Illinois Üniversitesi
“Beklentim yaptırımların ilerletilmesi ve artık ortaya konması yönünde olur. Yani sadece başkanlık yarışına değil, Senato ve Temsilciler Meclisi yarışına baktığımız zaman sonuç, Demokratlar lehine olacak gibi bir beklenti var, anketlere göre. Bu da çok daha otoriter ve insan haklarına saygı duymayan, İyice otoriterleştiği gözlenen ve bu şekilde açıklanan Türkiye’ye karşı daha sert bir dış politika uygulanması anlamına gelebilir.
Bunun da muhtemelen en büyük etkisi ekonomik yaptırımlar özelinde olacaktır.
Doğu Akdeniz’deki gerginlik ve Türkiye’nin attığı adımların özellikle NATO özelinde baktığımız zaman, müttefiklerin arasını açmaya başladığını görüyoruz.
Benim tahminim, Amerika’nın bu açıdan da devreye gireceği ve bu gerginliği bir şekilde azaltma yoluna gideceği yönünde olur.
Son olarak da, Türkiye’nin otoriterleşmesi ve hem yargı bağımsızlığı hem insan hakları, basın özgürlüğü alanlarında çok ciddi erozyona uğradığı, başta Joe Biden’ın açıklamaları belirttiği üzere, muhtemelen Amerika bu konularda da sesini yükseltecektir diye düşünüyorum.”
SEÇİM SONRASI HANGİ KONULAR GÜNDEME GELİR?
Doç. Dr. Sibel Oktay / Illinois Üniversitesi
“S-400 Rusya’dan alınan füze savunma sistemi. Bunun halihazırda test edilmiş olması, Türkiye’nin bunu kullanabileceğini net bir şekilde göstermiş olması bence Amerika’nın gündemine ilk sıradan girecek Türkiye ile ilişkiler gözönünde bulundurulduğunda.”
Nicholas Danforth / GMF Türkiye Analisti
“Seçimlerin ardından Kongre’den CAATSA yaptırımlarının artık yürürlüğe sokulması için gelen baskının arttığını göreceğiz. Trump kazanırsa bunları yürürlüğe sokma konusunda ilk dönemine göre daha hevesli olmayacaktır.”
Michael Doran / Hudson Institute Ortadoğu Uzmanı
“Amerikan siyaseti bağlamında (S-400) konusunda Türkiye’yi savunmak neredeyse imkansız. Ordu ve istihbarat birimleri bu konuda ayaklanmış durumda.
Başkan Trump’ın yaptırım uygulanmasına karşı çıkma eyleminde olacağını düşünüyorum. Biden yönetiminin ise yaptırımlara daha yatkın olacağına inanıyorum.
Bu olursa, Türk-Amerikan ilişkileri gördüğümüz en kötü durumuna gelebilir.”
KAYNAK: BBC News Türkçe
YORUMLAR