Moderna'nın Aşısı Daha Mı İyi?
Çin aşısı, Rusya aşısı, Oxford'un aşısı derken yüzde 90 başarı sağladığı söylenen BioNTech ve Pfizer'in ortak çalışması olan aşıdan sonra bir de Amerikan firması Moderna yüzde 94.5 başarı gösterdiğini iddia ettiği bir aşıyı duyurdu. Bu aşı da üçüncü faz deneme aşamasındaydı ve insanlar üzerinde üçüncü faz da başarı gösterince tüm dünyaya duyuruldu.
17 Kasım 2020 - 18:53
Tarık Bilen'in verdiği bilgiye göre BBC, Moderna'nın aşısının yaklaşık yüzde 95 oranında başarı sağladığını duyurdu. Peki bu test nasıl gelişti?
Nasıl Test Edildi?
Moderna'nın geliştirdiği bu aşı da 3-4 aydır zaten gündemdeydi ve insanlar üzerinde deneniyordu. Üçüncü faz da tamamlanınca başarısı duyuruldu. Test için 30.000 insan seçildiğini söyleyen Bilen, bu insanların yarısına yani 15.000 kişiye bu aşının verildiğini, diğer 15.000 kişiye ise sadece plasebo verildiğini belirtiyor. İnsanlar üzerinde psikolojik bir etkisi var mı yok mu bunun tespit edilmesi için yapıldığını söylüyor. Tabii ki tüm
denekler aşı olduklarını zannediyorlardı. Plasebo verilenlere bu bilgi verilmedi. Bilen'in söylediğine göre aşıyı vuran doktorlar bile plasebo olduğunu bilmeden aşı yaptığını zannediyordu.
Bu aşı da BioNTech ve Pfizer'in aşısı gibi 2 doz şeklinde uygulanıyor. 1. dozdan 28 gün sonra 2. doz uygulanıyor diyor Bilen. Toplamda 4 hafta süren bu iki doz aşı uygulamasından sonra Bilen 30.000 kişinin uzun bir süre gözlemlendiğini belirtiyor.
Sonuçlar ise çok şaşırtıcı. Bu 30.000 kişiden sadece 95 kişi korona virüse yakalanmış. Fakat bu 95 kişinin 90'ı plasebo alanlar, yani aşı vurulmamış insanlar. Gerçekten aşı vurulanlardan sadece 5 kişi virüse yakalanmış. Bu 95 kişiden ise sadece 11 tanesi hastalığı ağır geçirmiş. Bu 11 kişi de aşı yapılan grupta değil.
Sonuç olarak Moderna'nın aşısının koruyuculuk oranının bayağı yüksek olduğunu söyleyen Bilen, yine de yüzde yüz olmadığını hatırlatıyor. Çünkü 15.000 kişi aşı almasına rağmen bunlardan 5 tanesi virüse yakalanmış. Ama hastalığı hafif atlatmışlar.
Bilen, Moderna'nın başında olan insanların aşılarına çok güvendiklerini belirtiyor. Zaten sürekli BioNTech ve Pfizer ile kendilerini kıyasladıklarını belirtiyor. Gelecekte aşıyı daha da geliştirip hatta pandemiyi bile bitirebiliriz iddiasında bulunduklarını söylüyor.
İlk 20 Milyon Doz Sadece Amerikan Halkına
BioNTech ve Pfizer tarafından 2020 ve 2021 yılları için üretilecek aşıların, daha üretimine bile başlanmadan en başta zengin ülkelere satıldığını belirten Bilen, Moderna'nın onay aşamasından sonra 2020 yılı için toplam 20 milyon doz üretmeyi planladığını ve bunu sadece Amerika'da kullanacaklarını duyurduklarını belirtiyor. Yani 20 milyon dozla 10 milyon Amerikalıyı aşılamayı planlıyorlar.
2021 yılı içinse 1 milyar doz hedefleyen firma ilk olarak hangi ülkeye vereceklerini belirtmeden bu dozun Amerika dışına satılacağını duyurmuşlar. Bilen'in tahminine göre yine Moderna da ilk olarak zengin ülkelere satar diye düşünüyor.
Aşıyı geliştiren bilim insanları aşının güvenilirliğinden emin konuşurken ciddi bir yan etkisinden bahsetmiyorlar. Sadece hafif düzeyde baş ağrısı ve yorgunluk gibi şikayetler olmuş ve kısa sürmüş Bilen'in bilgisine göre.
BioNTech ve Pfizer'in aşısının başarı oranı yüzde 90, Moderna'nın aşısının başarı oranı ise yüzde 94.5. Zaten tüm hastalık aşılarında başarı oranı yüzde yüz olmuyor. Kızamık aşısınınki yüzde 97 mesela. Bunlar bayağı yüksek oranlar tabii.
Lojistik Sorun Olur Mu?
BioNTech'in aşısının -75 derecede muhafaza edildiğini ve buzdolabında sadece 5 gün dayanabildiğini söyleyen Bilen, bu aşının özellikle sıcak iklimdeki ülkelere naklinin zor olacağı konusunda uyarıyor. Buna karşılık Moderna'nın aşısı -20 derecede saklanabiliyor. Yani daha dayanıklı. Buzdolabında 1 ay dayanabiliyor. Lojistik açısından Moderna'nın aşısı daha avantajlı olabilir.
KAYNAK: Tarık Bilen
Nasıl Test Edildi?
Moderna'nın geliştirdiği bu aşı da 3-4 aydır zaten gündemdeydi ve insanlar üzerinde deneniyordu. Üçüncü faz da tamamlanınca başarısı duyuruldu. Test için 30.000 insan seçildiğini söyleyen Bilen, bu insanların yarısına yani 15.000 kişiye bu aşının verildiğini, diğer 15.000 kişiye ise sadece plasebo verildiğini belirtiyor. İnsanlar üzerinde psikolojik bir etkisi var mı yok mu bunun tespit edilmesi için yapıldığını söylüyor. Tabii ki tüm
denekler aşı olduklarını zannediyorlardı. Plasebo verilenlere bu bilgi verilmedi. Bilen'in söylediğine göre aşıyı vuran doktorlar bile plasebo olduğunu bilmeden aşı yaptığını zannediyordu.
Bu aşı da BioNTech ve Pfizer'in aşısı gibi 2 doz şeklinde uygulanıyor. 1. dozdan 28 gün sonra 2. doz uygulanıyor diyor Bilen. Toplamda 4 hafta süren bu iki doz aşı uygulamasından sonra Bilen 30.000 kişinin uzun bir süre gözlemlendiğini belirtiyor.
Sonuçlar ise çok şaşırtıcı. Bu 30.000 kişiden sadece 95 kişi korona virüse yakalanmış. Fakat bu 95 kişinin 90'ı plasebo alanlar, yani aşı vurulmamış insanlar. Gerçekten aşı vurulanlardan sadece 5 kişi virüse yakalanmış. Bu 95 kişiden ise sadece 11 tanesi hastalığı ağır geçirmiş. Bu 11 kişi de aşı yapılan grupta değil.
Sonuç olarak Moderna'nın aşısının koruyuculuk oranının bayağı yüksek olduğunu söyleyen Bilen, yine de yüzde yüz olmadığını hatırlatıyor. Çünkü 15.000 kişi aşı almasına rağmen bunlardan 5 tanesi virüse yakalanmış. Ama hastalığı hafif atlatmışlar.
Bilen, Moderna'nın başında olan insanların aşılarına çok güvendiklerini belirtiyor. Zaten sürekli BioNTech ve Pfizer ile kendilerini kıyasladıklarını belirtiyor. Gelecekte aşıyı daha da geliştirip hatta pandemiyi bile bitirebiliriz iddiasında bulunduklarını söylüyor.
İlk 20 Milyon Doz Sadece Amerikan Halkına
BioNTech ve Pfizer tarafından 2020 ve 2021 yılları için üretilecek aşıların, daha üretimine bile başlanmadan en başta zengin ülkelere satıldığını belirten Bilen, Moderna'nın onay aşamasından sonra 2020 yılı için toplam 20 milyon doz üretmeyi planladığını ve bunu sadece Amerika'da kullanacaklarını duyurduklarını belirtiyor. Yani 20 milyon dozla 10 milyon Amerikalıyı aşılamayı planlıyorlar.
2021 yılı içinse 1 milyar doz hedefleyen firma ilk olarak hangi ülkeye vereceklerini belirtmeden bu dozun Amerika dışına satılacağını duyurmuşlar. Bilen'in tahminine göre yine Moderna da ilk olarak zengin ülkelere satar diye düşünüyor.
Aşıyı geliştiren bilim insanları aşının güvenilirliğinden emin konuşurken ciddi bir yan etkisinden bahsetmiyorlar. Sadece hafif düzeyde baş ağrısı ve yorgunluk gibi şikayetler olmuş ve kısa sürmüş Bilen'in bilgisine göre.
BioNTech ve Pfizer'in aşısının başarı oranı yüzde 90, Moderna'nın aşısının başarı oranı ise yüzde 94.5. Zaten tüm hastalık aşılarında başarı oranı yüzde yüz olmuyor. Kızamık aşısınınki yüzde 97 mesela. Bunlar bayağı yüksek oranlar tabii.
Lojistik Sorun Olur Mu?
BioNTech'in aşısının -75 derecede muhafaza edildiğini ve buzdolabında sadece 5 gün dayanabildiğini söyleyen Bilen, bu aşının özellikle sıcak iklimdeki ülkelere naklinin zor olacağı konusunda uyarıyor. Buna karşılık Moderna'nın aşısı -20 derecede saklanabiliyor. Yani daha dayanıklı. Buzdolabında 1 ay dayanabiliyor. Lojistik açısından Moderna'nın aşısı daha avantajlı olabilir.
KAYNAK: Tarık Bilen
YORUMLAR