Melih Göğebakan ile Amerika'ya Dair Yaşam Tecrübeleri

Yapımcı, siyasi danışman, ekonomist, gazeteci yazar görevlerinden sonra şimdi Amerika Birleşik Devletlerin'de Uluslararası Medya Koordinatörü olarak görevde bulunan Melih Göğebakan ayrıca ABD'de Türk markalarının tanıtım sorumlusu olarakta görev üstlenmekte. Abdpost.com muhabirimiz Özlem Özgüt Yörekli ile yaptığı röportajın ayrıntılarını sizler için derledik.

Amerika 2024 seçimlerine hazırlanıyor. Trump ve Joe Biden adaylığını koydu. İki adayı değerlendirebilir miyiz? Kampanya nasıl gidiyor?

Geçen seçimde de buradaydım. Covid döneminden önce Trump’ın yüzde seksen kazanacağı belliydi. Fakat Trump pandemiyi iyi yönetemedi. O yüzden çok oy kaybetti. Biden geldikten sonra herkes enflasyonun ne kadar yükseldiğini anladı. Eskiden benzinin litresini 1.90 dolara alırdık. Şuan 6 doları gördük. Ucuzluk marketlerine gittiğimiz zaman 70 dolara sepetimizi doldururduk. Şuan da 270 dolara dolduruyoruz. Burada yaşayan Türk kardeşlerimiz bilir. Burada da çok büyük enflasyon yaşadık. Peki Trump kazanacak mı? Herkesin gördüğü gibi Biden iyi bir seçim süreci geçirdi ve kazandı. Fakat Trump’ı  ‘kurtarıcı’ olarak görüyorlar. Büyük bir oy farkıyla Trump kazanacak.

Siz burada aynı zamanda ticaretle de ilgileniyorsunuz. Uber, doordash, grubhub gibi işleri Youtuber’lar o kadar pompalıyorlar ki sanki burada en çok onlar kazanıyorlarmış gibi. Bu işin aslını merak ediyoruz. Gerçeği yansıtıyor mu bu rakamlar?
Burada ki Youtuberlar izlenme uğruna 500-1000 dolar kazanıyorum diyerek hesaplarını gösteriyorlar. Öyle bir algı yaratıyorlar ki Amerika Birleşik Devletleri bir rüyalar ülkesi. Gelinir gelinmez zengin oluyorsunuz. TL olarak şu kadar para kazandım v.s. TL olarak hesaplama yapıyorlar ama Tl olarak harcamıyorlar ki bu parayı. Sonuçta benzini, kira ödemeni TL ile yapmıyorsun. Burada kazandığınız paranın anında vergisini ödemek zorundasınız. Türkiye de ki gibi işçilik yok mesela. Arabanın bir problemi varsa çok yüksek paralar ödeniyor. Özellikle kaza yaparsanız zaten bittiniz. Mahkeme süreçleri var mesela. Sizin trafiğe çıkma izniniz bitiyor. Burada yasalar Türkiye’de ki gibi esnek değil. Devlet burada aslında polistir. Polis senin için suçlu kelimesini kullanıyorsa sen mahkemede kesinlikle suçlu sayılırsın. Türkiye’de ki vatandaşlara şunu öneriyorum gelirken çok araştırsınlar. Hiçbir şey tozpembe değil. 

Tırcıların da çok yüksek paralar kazandığı söyleniyor. Doğru mu? 
Ben önceden tır kiralıyordum. Biliyorum o işi. İşveren daha mağdur durumda oluyor. Şoför daha karda. Tırcılıkta yarı yarıya sistemi vardır. Yağ, benzin masrafı bölüştürmesi. Bunu önermiyorum. Can alıcı nokta şu tır ehliyeti almak kolay değil. Tır şoförü olmak için bir yıl normal ehliyetli olarak araba kullanmak gerekiyor. Onu E ehliyetine geçirmelisiniz. Tır ehliyetininde iki sınavı var. Sınavlar İngilizce yapılır. Ücreti 6000 dolar civarı. Çok zor sınavdır. O sınavları kazanmak gerekiyor. Çalışma izninin olması lazım. Bütün bu anlattıklarım için en az bir yıl gerekiyor. Uyuşturucu ve alkol  testi diye bir şey var. İki ayda bir oluyor. Tır kullanan kişinin kanında alkol veya uyuşturucu çıkması sonucu süresiz trafikten men olur. Anlatıldığı kadar kolay değil ama kazancı güzeldir. 

Burada yaşayan Türkler hakkında da konuşabilir miyiz ? 
Burası eskiden bir Türk mahallesiydi. Fakat şuan Araplar çoğunlukta. Türkiye’den gelenler sıfır İngilizce ile geliyorlar. Hemen iş buluruz zannediyorlar. Özellikle Meksika üzerinden çok vatandaş geldi kaçak yollarla. Ama çoğu uçak parası toplayıp geri döndüler. Sokaklarda yatanları çok gördüm. Youtube şişirmesiyle gelenler çoğunlukta. Buraya gelecekleri zaman baştan sona herşeye hazırlıklı gelmeliler. İşini bilenler için herşey kolaylaşmaya başlıyor. Buraya gelenler için özellikle şunu belirtmek istiyorum. İş buldular, işe girecekler patron diyor ki sizi deneyelim iki hafta. Bu çok yanlıştır Amerika’da. Büyük bir suçtur. Kaçak olarak gelseniz bile yapmaya hakları yoktur. Ben yasal olarak geldim, diğeri kaçak olsa bile mahkemede hakim karşısında ikimizde eşitiz. Çalıştığın yer için yasal hakkını arayabilirsin. İspatlarla kolay bir şekilde işi halledebilirsiniz. 

Türk işverenlerle ilgili çalışanların tip ücretlerini vermediklerine dair şeyler duyuyoruz. Doğru mu?
Evet genelde Türkler yapıyor bunu. Burada saatlik ücretler çok düşüktür. Çünkü o kişi bahşişten kazanır zaten. Burada tip vermek görgüdür. Kaçak olanları korkutuyorlar. Aslında şikayette bulunsa iş veren suçlu duruma düşer. Daha çok ayrıntı var ama şimdilik bu kadar. Teşekkür ediyorum.