Haziran 2025'te gökyüzünü renklendirecek 'Çilekli Ay' geliyor: Son 20 yılın en alçak dolunayı

Haziran ayının dolunayı, halk arasında “Çilek Ayı” olarak bilinir.  Bu yılki Çilek Ayı ise sıradan bir dolunay olmayacak.

11 Haziran 2025 sabahı 03:44’te en parlak haline ulaşacak dolunay, gökyüzünde neredeyse ufuk çizgisine yapışacak kadar alçaktan geçecek. Bu, son 20 yılda görülen en düşük konumlu dolunay olacak.

Gözlemciler, Ay’ın 10 Haziran akşamı doğmaya başlamasıyla birlikte bu etkileyici manzarayı izleyebilecek. Dolunayın adının “Çilek Ayı” olmasının nedeni ise, bazı Kızılderili kabilelerinin bu dönemde yabani çileklerin olgunlaştığını fark etmelerinden kaynaklanıyor.

Ancak bu yıl Çilek Ayı’nın ismi, sadece mevsimsel bir işaret olmaktan çıkıp gerçek bir görsel şölene dönüşebilir. Milwaukee Doğa Tarihi Müzesi'nden gökbilimci Bob Bonadurer, Haziran dolunayının yörüngesel konumundan dolayı normalden çok daha fazla atmosferden ışık geçirdiğini, bu yüzden kırmızımsı ya da pembemsi görünebildiğini söylüyor. Bu etki, özellikle Kanada’daki orman yangınlarından kaynaklanan dumanların atmosferdeki yoğunluğu sayesinde daha da belirginleşebilir.

Ay’ın bu kadar alçak konumda görünmesinin arkasındaki neden ise “büyük ay durağanlığı” (major lunar standstill) adı verilen ve 18.6 yılda bir gerçekleşen yörüngesel bir olay. Gökbilimcilere göre, Ay’ın yörüngesi Güneş’in çekim gücüyle yavaşça eğilmekte ve bu da bazı yıllarda Ay’ın gökyüzündeki konumunu belirgin şekilde değiştirmekte. Bu yılın başında zirveye ulaşan bu olayın etkileri, hâlen Haziran’daki dolunaya yansımaya devam ediyor.

Haziran 2025’in Çilek Ayı, sadece bir gökyüzü olayı değil; aynı zamanda doğa ve evrenin nadir uyumlarından biri olarak hafızalara kazınacak.