GameStop Hisseleri Riskli Mi?: Özgür Demirtaş Yorumu
Haftalardır hisse senetlerinin değeri çok artan GameStop ve buraya yatırım yapan küçük işletmecilerin forum sitesi Reddit'ten bahsediliyor. Öyle ki, konuya ABD sağ ve sol politikacıları da müdahil oldu. Finans uzmanı ve akademisyen Prof. Dr. Özgür Demirtaş bu konuyu değerlendiriyor.
03 Şubat 2021 - 15:11
GameStop bugün 6 milyar dolar ciro etse bile, aslında zarar ediyor. Karı sıfır bile değil. -470 milyon dolar zararda.
Bu şirketin hisse senedi patladı! Ocak 2020'de 6 dolardan satışa çıkan hisse senedi aylarca aynı seyirde gittikten sonra, ne olduysa Ocak 2021'de 300 dolar seviyesine ulaşmış. Ama her şey 11 Ocak ve 29 Ocak 2021 tarihleri arasında gerçekleşiyor. Yani son ay!
Evet, böyle hareket eden hisse senetleri tabii ki var, ama onlar güçlü şirketlerin hisse senetleridir. Bu olayı özel kılan şey ise, küçük ve zarar eden bir şirketin yıllarca hisse senedi düşük seyirde giderken, aniden 20 gün içinde aşırı değer kazanması.
'Uzun Pozisyon' ve 'Açık Pozisyon' Nedir?
Özgür Hoca öncelikle 'uzun pozisyon' ve 'açık pozisyon tanımlarını açıklıyor.
Uzun pozisyon, bir hisse senedinin yükseleceğini düşünen kişinin o hisse senedine para yatırarak satın almasıdır. Uzun pozisyon yatırımında, hisse senedinin değeri sıfıra bile düşse, yani şirket iflas bile etse, en fazla yatırılan para kadar zarar edilebilir. Yani alınan risk, yatırılan para ile eşdeğerdir.
Açık pozisyon ise, bir hisse senedinin düşeceğini düşünen kişinin, o hisse senedini ödünç almasıdır. Aracı kurum vasıtasıyla açık pozisyon alınabilir. Ödünç alınan hisse senedi piyasada açığa satılır, tahmin edildiği gibi düşünce geri alınır ve son olarak ödünç alınan yere faiz bedeliyle birlikte iade edilir.
Ancak, hisse senedi umulduğu gibi değer kaybetmeyip yükselişe geçerse, o zaman zarar oluşur. Hem de hangi fiyata yükseldiyse aradaki fark ve yine ödünç aldığınız yere iade ederken faiz bedelleri. Yani açık pozisyonda risk öngörülemeyecek kadar yüksektir.
'Float', 'Short Interest' ve 'Short Interest Ratio' Nedir?
Float, bir hisse senedinden piyasada alım satıma kaç adet hazır bulunduğu anlamına gelir.
Short Interest, bir hisse senedinin kaç adedinin açığa satıldığıdır.
Short Interest Ratio ise, açığa satılan hisse senetleri bölü, toplam hisse senetleri anlamına gelir. Yani bir şirketin toplam hisse senetlerinin, kaçı açığa satılmıştır onu gösterir.
'Short Squeeze' Nedir?
Short Squeeze de, açığa satış yapanlara, hisse senetlerinin düşmeyip yükselmesi halinde satmaları için baskı yapılması, köşeye sıkıştırılmaları anlamına gelir.
Çünkü yükselmeye devam ettikçe, bir noktadan sonra ellerindeki para zararı ve faiz bedellerini
karşılamayacağı için, açığa sattıkları hisse senetlerini piyasadan geri alıp kapatmak zorunda kalırlar. İşte bu geri alım yapılınca, hisse senedinin değeri daha da yukarı tırmanır. O zaman da, diğer açığa satış yapanlar geri alım yapmak zorunda kalır. İşte bu şekilde aynı hisse senedini alan alana olduğu için, değeri birden çok daha yukarılara fırlar. Yani kendi kendini doğrulatan bir öngörü gerçekleşir.
Call Opsiyon Nedir?
Hisse senetleri almak ve satmak dışında 'Opsiyonlar' gibi yatırımlar da mevcut. Bir hisse senedinin üzerine yazılan opsiyon, hissenin o anki kendi değeri üzerinden değil de, belli bir fiyattan alınabilip satılabilme hakkıdır. Call opsiyonlar, bir hisseyi size alma hakkını verir.
Mesela, bir hisse senedinin gerçek değeri 50 dolar ise, fakat üzerinde 70 dolar call opsiyon varsa, bu hisse senedinin call opsiyonunu satın alan kişi, hisse senedinin sahibi olduğu anlamına gelmez. Sadece, o hisseyi 70 dolardan alma hakkını satın almış olur.
Bunun amacı, çok az para ödeyerek hisse 50 dolardayken, 70 dolardan alma hakkına sahip olmaktır. Buradaki risk de, o hisse senedi tahminlerdeki gibi 70 dolara çıkmazsa, ödenen o az bedeli kaybetmektir. Ama 70 doların üzerine çıkarsa da, karı çok fazla katlanır.
Call opsiyonu satan taraf da var tabii. O zaman da devreye piyasa yapıcılar girer. Piyasa yapıcılar bu opsiyonları satmak isteyenlerden alıp, almak isteyenlere verir. Yani piyasayı yapar.
'Gama Squeeze' Nedir?
Bir hisse senedi yavaş yavaş yukarı doğru çıkmaya başladığında, call opsiyonunu satanlar panik olmaya başlar. Çünkü 70 dolardan o hisseyi size vermek zorundadırlar. Hisse senedi daha da artar, mesela 150 dolara giderse, bu kişilerin zarar etmemeleri için, o hisse senedini 150 dolardan alıp size 70 dolara vermesi gerekir.
Bir şirketin call opsiyonlarını alarak satan kişileri, tekrar o hisseleri almaya zorlama işlemine de gama squeeze denir. Gama Squeeze de bu köşeye sıkıştırmaların başka bir türü yani.
GameStop Hisselerinin Ani Yükselişi...
GameStop hisselerini açığa satış yapan bazı büyük fonlar vardı. Pandemi döneminde bu şirketin dükkanları kapalıydı. Bu sebeple çok ciddi zarardaydı. Son bilançosunda, satışları yüzde 30 düşmüştü. Bu arada şirketi destekleyen birkaç tane de yatırımcı mevcuttu.
Bir de 'Reddit' denilen bir forum sitesi var. 'WallStreetBets' adı altında bir sayfaları var. Burada daha çok, küçük yatırımcılar var. Bu küçük yatırımcılardan biri, belli bir süre önce bu GameStop hissesine yatırım yapıyor ve arkadaşlarıyla paylaşıyor. Tabii kendi çevresi de yatırım yapmaya başlıyor.
Fakat daha sonra, iki üç adet büyük fonun bu şirketin hisselerini açığa sattığını öğreniyorlar. O zaman bu küçük yatırımcılar, açığa satış yapan fonlara bir ceza kesmek istiyorlar. Küçük yatırımcıların yanına, birkaç büyük yatırımcı da geliyor ve bir çarpışma gerçekleşiyor.
Açığa satanlar milyonlarca hisseyi 25 ve 40 dolardan satış yapmışlar. Bu küçük yatırımcılar azar azar hisse senetlerini almaya başladıkça, hisselerin değeri 40-50-60 derken 70 dolarlara çıkmış. Bu sefer açığa satış yapan bu büyük fonlar zarar yazmaya başlıyor.
En sonunda bazıları pes ederek açık pozisyonunu bozuyor. Yani piyasadan hisse senetlerini geri alıyor. Bu da yukarıda sistemi anlattığımız gibi, hisse senetlerinin değerini daha da yukarı çekiyor. Bu sefer de durumu çok daha iyi olan açığa satış yapanlar da, direnemeyip hisseleri geri alıyor. Küçük yatırımcılar da saldırdıkça saldırıyor ve hisse senedinin değeri önlenemez bir şekilde yukarı çıkıyor.
Burada sanki küçük işletmeci kazanıyor, zengin işletmeler kaybediyor gibi görünüyor. Ama burada bir zafer sözkonusu değil.
Hemen ABD'deki sağcı politikacılar mevzuya karışıp "küçük işletmecilerin yanındayız" mavalını
okumaya başladılar. Ardından solcular "biz zaten işçi sınıfının yanındayız" demeye başladılar.
Oysa bunun sağ ya da sol ile alakası yok. Reddit sitesindeki yatırımcıların birçoğu anarşiyi savunan isimler. "Biz kuralları konmuş bir serbest piyasayı savunuyoruz." diyorlar.
Daha detaylı anlamak için Özgür Hoca'nın aşağıdaki videosunu izleyebilirsiniz.
KAYNAK: Prof. Dr. Özgür Demirtaş
Bu şirketin hisse senedi patladı! Ocak 2020'de 6 dolardan satışa çıkan hisse senedi aylarca aynı seyirde gittikten sonra, ne olduysa Ocak 2021'de 300 dolar seviyesine ulaşmış. Ama her şey 11 Ocak ve 29 Ocak 2021 tarihleri arasında gerçekleşiyor. Yani son ay!
Evet, böyle hareket eden hisse senetleri tabii ki var, ama onlar güçlü şirketlerin hisse senetleridir. Bu olayı özel kılan şey ise, küçük ve zarar eden bir şirketin yıllarca hisse senedi düşük seyirde giderken, aniden 20 gün içinde aşırı değer kazanması.
'Uzun Pozisyon' ve 'Açık Pozisyon' Nedir?
Özgür Hoca öncelikle 'uzun pozisyon' ve 'açık pozisyon tanımlarını açıklıyor.
Uzun pozisyon, bir hisse senedinin yükseleceğini düşünen kişinin o hisse senedine para yatırarak satın almasıdır. Uzun pozisyon yatırımında, hisse senedinin değeri sıfıra bile düşse, yani şirket iflas bile etse, en fazla yatırılan para kadar zarar edilebilir. Yani alınan risk, yatırılan para ile eşdeğerdir.
Açık pozisyon ise, bir hisse senedinin düşeceğini düşünen kişinin, o hisse senedini ödünç almasıdır. Aracı kurum vasıtasıyla açık pozisyon alınabilir. Ödünç alınan hisse senedi piyasada açığa satılır, tahmin edildiği gibi düşünce geri alınır ve son olarak ödünç alınan yere faiz bedeliyle birlikte iade edilir.
Ancak, hisse senedi umulduğu gibi değer kaybetmeyip yükselişe geçerse, o zaman zarar oluşur. Hem de hangi fiyata yükseldiyse aradaki fark ve yine ödünç aldığınız yere iade ederken faiz bedelleri. Yani açık pozisyonda risk öngörülemeyecek kadar yüksektir.
'Float', 'Short Interest' ve 'Short Interest Ratio' Nedir?
Float, bir hisse senedinden piyasada alım satıma kaç adet hazır bulunduğu anlamına gelir.
Short Interest, bir hisse senedinin kaç adedinin açığa satıldığıdır.
Short Interest Ratio ise, açığa satılan hisse senetleri bölü, toplam hisse senetleri anlamına gelir. Yani bir şirketin toplam hisse senetlerinin, kaçı açığa satılmıştır onu gösterir.
'Short Squeeze' Nedir?
Short Squeeze de, açığa satış yapanlara, hisse senetlerinin düşmeyip yükselmesi halinde satmaları için baskı yapılması, köşeye sıkıştırılmaları anlamına gelir.
Çünkü yükselmeye devam ettikçe, bir noktadan sonra ellerindeki para zararı ve faiz bedellerini
karşılamayacağı için, açığa sattıkları hisse senetlerini piyasadan geri alıp kapatmak zorunda kalırlar. İşte bu geri alım yapılınca, hisse senedinin değeri daha da yukarı tırmanır. O zaman da, diğer açığa satış yapanlar geri alım yapmak zorunda kalır. İşte bu şekilde aynı hisse senedini alan alana olduğu için, değeri birden çok daha yukarılara fırlar. Yani kendi kendini doğrulatan bir öngörü gerçekleşir.
Call Opsiyon Nedir?
Hisse senetleri almak ve satmak dışında 'Opsiyonlar' gibi yatırımlar da mevcut. Bir hisse senedinin üzerine yazılan opsiyon, hissenin o anki kendi değeri üzerinden değil de, belli bir fiyattan alınabilip satılabilme hakkıdır. Call opsiyonlar, bir hisseyi size alma hakkını verir.
Mesela, bir hisse senedinin gerçek değeri 50 dolar ise, fakat üzerinde 70 dolar call opsiyon varsa, bu hisse senedinin call opsiyonunu satın alan kişi, hisse senedinin sahibi olduğu anlamına gelmez. Sadece, o hisseyi 70 dolardan alma hakkını satın almış olur.
Bunun amacı, çok az para ödeyerek hisse 50 dolardayken, 70 dolardan alma hakkına sahip olmaktır. Buradaki risk de, o hisse senedi tahminlerdeki gibi 70 dolara çıkmazsa, ödenen o az bedeli kaybetmektir. Ama 70 doların üzerine çıkarsa da, karı çok fazla katlanır.
Call opsiyonu satan taraf da var tabii. O zaman da devreye piyasa yapıcılar girer. Piyasa yapıcılar bu opsiyonları satmak isteyenlerden alıp, almak isteyenlere verir. Yani piyasayı yapar.
'Gama Squeeze' Nedir?
Bir hisse senedi yavaş yavaş yukarı doğru çıkmaya başladığında, call opsiyonunu satanlar panik olmaya başlar. Çünkü 70 dolardan o hisseyi size vermek zorundadırlar. Hisse senedi daha da artar, mesela 150 dolara giderse, bu kişilerin zarar etmemeleri için, o hisse senedini 150 dolardan alıp size 70 dolara vermesi gerekir.
Bir şirketin call opsiyonlarını alarak satan kişileri, tekrar o hisseleri almaya zorlama işlemine de gama squeeze denir. Gama Squeeze de bu köşeye sıkıştırmaların başka bir türü yani.
GameStop Hisselerinin Ani Yükselişi...
GameStop hisselerini açığa satış yapan bazı büyük fonlar vardı. Pandemi döneminde bu şirketin dükkanları kapalıydı. Bu sebeple çok ciddi zarardaydı. Son bilançosunda, satışları yüzde 30 düşmüştü. Bu arada şirketi destekleyen birkaç tane de yatırımcı mevcuttu.
Bir de 'Reddit' denilen bir forum sitesi var. 'WallStreetBets' adı altında bir sayfaları var. Burada daha çok, küçük yatırımcılar var. Bu küçük yatırımcılardan biri, belli bir süre önce bu GameStop hissesine yatırım yapıyor ve arkadaşlarıyla paylaşıyor. Tabii kendi çevresi de yatırım yapmaya başlıyor.
Fakat daha sonra, iki üç adet büyük fonun bu şirketin hisselerini açığa sattığını öğreniyorlar. O zaman bu küçük yatırımcılar, açığa satış yapan fonlara bir ceza kesmek istiyorlar. Küçük yatırımcıların yanına, birkaç büyük yatırımcı da geliyor ve bir çarpışma gerçekleşiyor.
Açığa satanlar milyonlarca hisseyi 25 ve 40 dolardan satış yapmışlar. Bu küçük yatırımcılar azar azar hisse senetlerini almaya başladıkça, hisselerin değeri 40-50-60 derken 70 dolarlara çıkmış. Bu sefer açığa satış yapan bu büyük fonlar zarar yazmaya başlıyor.
En sonunda bazıları pes ederek açık pozisyonunu bozuyor. Yani piyasadan hisse senetlerini geri alıyor. Bu da yukarıda sistemi anlattığımız gibi, hisse senetlerinin değerini daha da yukarı çekiyor. Bu sefer de durumu çok daha iyi olan açığa satış yapanlar da, direnemeyip hisseleri geri alıyor. Küçük yatırımcılar da saldırdıkça saldırıyor ve hisse senedinin değeri önlenemez bir şekilde yukarı çıkıyor.
Burada sanki küçük işletmeci kazanıyor, zengin işletmeler kaybediyor gibi görünüyor. Ama burada bir zafer sözkonusu değil.
Hemen ABD'deki sağcı politikacılar mevzuya karışıp "küçük işletmecilerin yanındayız" mavalını
okumaya başladılar. Ardından solcular "biz zaten işçi sınıfının yanındayız" demeye başladılar.
Oysa bunun sağ ya da sol ile alakası yok. Reddit sitesindeki yatırımcıların birçoğu anarşiyi savunan isimler. "Biz kuralları konmuş bir serbest piyasayı savunuyoruz." diyorlar.
Daha detaylı anlamak için Özgür Hoca'nın aşağıdaki videosunu izleyebilirsiniz.
KAYNAK: Prof. Dr. Özgür Demirtaş
YORUMLAR