Amerika'da Nasıl Ev Kiralanır?

ABD'de çoğu ev eşyasız kiraya verilir ama genelde bir buzdolabı vardır. New York ve San Francisco gibi şehirlerde İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra inşa edilmiş olan apartmanların bütün sakinlerine açık olan bodrum katında çamaşır ve kurutma makinelerinin bulunduğu bir çamaşırhane vardır. Daha modern ve lüks apartmanlarda yüzme havuzu, jimnastik salonu ve sauna da bulunur. Möbleli kiralık evlerde klima da dahil (eski binalarda pencereye monte edilmiştir) her türlü konfor bulunur. Ucuz evlere onları cazip gösterecek çeşitli isimler verilmiştir: bekar apartmanları, stüdyo veya pratik apartmanlar denir. Bunlar çok küçük, tek yatak odalı ve perdeyle ayrılmış bir mutfağı olan dairelerdir (Türkiye'de Amerikan mutfak denen modelde, New York'ta evlerin mutfaksız yapıldığı dönemden kalma: bütün öğünlerin dışarıda yeneceği düşünülmüş).

Yerel gazeteler ve dergilerin “Kiralık Evler” bölümü olur ve çoğu bölgede aylık ücretsiz kiralık rehberleri çıkar. Bunları ticaret odalarından, turist merkezlerinden, süper marketlerden ve gazetecilerden temin edebilirsiniz. Büyük gayri menkul acentelerinin kiralıklar için ayrı büroları olur ve büyük apartman blokları ve sitelerin kendi kiralık büroları bulunur. Bakabileceğiniz diğer yerler de okullardaki ilan tahtaları, şirket büroları, alışveriş merkezleri, süper marketler ve turist merkezleridir. Elbette en verimli haber kaynakları arkadaşlarınız ve meslektaşlarınızdır.

Sizden komisyon almaya çalışan veya önceden mülklerin listesini çıkarmak, görüş ücreti vs. bir dizi hizmet için depozit isteyen danışmanlara ve “ev tedarikçilerine” karşı dikkatli olmalısınız. Bu yasadışıdır: Emlak acentesinden veya evin sahibinden başka kimseye ücret ödememelisiniz.

Kira Kontratları

Bir ev kiralamak için her yerde istenen gelir belgeleri gerekir. Bir başvuru formu doldurursunuz (çoğu eyalette gayri menkul acentelerinden temin edilebilecek standart formlar kullanılır).

Acenteler size aylık gelirinizin % 25-30'unu alacak bir ev bulmak istemez. Başvuru formunda işvereniniz veya şirketinizden ve bankanızdan alacağınız referans mektupları ve kredi ve kişisel referanslarınız istenir. Depozit ödeyecekseniz banka hesabına yatırılmalıdır. Kiracılar ABD'de pek korunmamaktadır. Yasalar genelde ev sahibinin tarafını tutacak şekilde yazıldığından her belgeyi imzalamadan önce iyice okumak gerekir. Otomatik yenilenme maddelerine özellikle çok dikkat edilmelidir, eğer evden çıkacağınızı ev sahibinize birinci dönem bitip ikinci otomatik olarak başlamadan haber vermezseniz cezalandırılırsınız.

Kira dönemleri, kira düzenlemeleri, depozito bedelleri ve acente ücretleri eyaletten eyalete değişir. Florida'da iki aylık kira peşin verilir ve acente ücretini ev sahibi öder, Illinois'de standart kira kontratlarında bir geçiş maddesi bulunur: kira kontratını sona erdirmek için bir ay önceden haber verilir ve 50 - 100 Dolar arası bir ücret ödenir. Kontratlar genelde bir yıllıktır, bir yılın sonunda yenilenebilir. Bazı eyaletlerde kira dönemleri mevsimliktir: örneğin Illinois'de pek çok kontrat Mayıs veya Eylül aylarında sona erer o yüzden yılın başka bir zamanında kiralık ev bulmak oldukça zordur.

Bazı eyaletlerde “kira kontrolü” sistemi vardır, kira artışlarını Tüketici Fiyatı Endeksine göre belli bir sınırda tutar. Örneğin Los Angeles'te kiralık evlerin çoğu kiranın her on iki ayda bir %8'den çok ve %3'ten az olmamak üzere artırılacağını öngören bir sistemin içindedir. Bir ev tutulur tutulmaz bu devreye sokulur, ev boşalınca ev sahibi kirayı istediği kadar artırabilir. Bu sistemin ayrıntıları için yerel Ticaret Odaları veya gayri menkul acenteleriyle devreye geçebilirsiniz.

Kira Bedelleri

Yine bu da eyaletten eyalete ve şehirden şehre büyük farklılıklar gösterir. Amerika'da yaşanılacak en pahalı şehir muhtemelen New York'tur. Aylık kiralar stüdyo daire için 1.500 Dolar'dan üç yatak odalı bir daire için 5.000 Dolar'a kadar değişebilmektedir. Ülkenin başka bölgeleri daha ucuzdur. Los Angeles da çok büyük bir şehir olmasına rağmen daha ucuzdur. Örneğin bir stüdyonun aylık kirası 900 Dolar, üç veya dört yatak odalı bir dairenin kirası 3.500 Dolardır.

Pittsburgh'ta tek yatak odalı bir evin kirası ortalama 400 Dolarken aynı ev Boston veya San Jose'de 1.600 Dolara kiralanır. Bütün gayri menkul acentelerinin de söyleyebileceği gibi ev fiyatlarını belirleyen üç kuraldan birincisi konumu, ikincisi konumu, üçüncüsü konumudur.
Bazı şehirlerde talep yüksek olduğu için kiralık ev bulmak en az Türkiye'de olduğu kadar zordur. Olan evler hemen tutulur ve fiyatlar da yüksek olabilir. Sizden genellikle bir aylık kirayı peşin vermeniz ve yine bir aylık kirayı depozito olarak vermeniz istenecektir.

Apartmanlarda binanın girişini koruyan ve genel güvenliği sağlayan bir kapıcı olur. Mektupları almak, tamirci çağırmak ve siz yokken eve göz kulak olmak gibi başka hizmetler de sağlarlar. Kapıcılı apartmanlarda kira daha yüksektir ama özellikle şehirlerde biraz daha emniyette hissetmenizi sağlarlar. Ayrıca apartmanın bakımını sağlayan bir bina “sorumlusu” da olabilir. Binalarda çalışan kişilerin genelde yılbaşında cömert bahşişler beklediğini aklınızdan çıkarmamalısınız. Kiracıların yıl boyunca aldıkları yardımdan ve hizmetten dolayı 50 ila 200 Dolar arası bahşiş vermesi beklenir. Taşıma acenteleri bir bölge içinde belirli fiyatlar üzerinden reklam yapabilir ya da siz gayri menkul acenteleriyle doğrudan irtibata geçebilirsiniz. Üniversite öğrencileri kiralık ev bulmak için öğrenci danışmanına veya ev bulma bürosuna başvurabilir.