ABD Pasaportu Almak İsteyenleri Ciddi Gecikmeler Bekliyor

Dünya çapında seyahatler pandemi öncesi rekor seviyelere doğru yükselirken, ABD pasaportu başvurularındaki artış hükümet bürokrasisinin duvarına çarptı. Başvuruları değerlendirecek personel eksikliği birikmelere ve gecikmelere neden oluyor. Binlerce kişinin tatil planları, pasaport başvuruları sonuçlanmadığı için iptal oldu ya da ertelendi.

Yurtdışı tatili için uçak biletleri ve otellere büyük ödemeler söz konusu olduğundan, pasaport alma ya da yenileme sürecindekilerin endişeli bekleyişi ABD Kongresi’ne şikayetlere kadar vardı.

Yetkililer sorunu inkar etmiyor; ancak ne zaman hafifleyeceği konusunda da tahminde bulunamıyor. Çok uzun bekleme sürelerinin sorumlusu olarak pandemiyle ilgili personel eksikliğini ve bu yıl çevrimiçi işlemlerin duraklatılması gösteriliyor. Bu da pasaport kurumunun haftada 500 bin başvuruyla rekor kırmasına neden oldu. Dışişleri Bakanlığı, bu akının geçen yıl verilen 22 milyon pasaportu geçme yolunda olduğunu söylüyor.

Başvuru sahiplerinin anlattıkları ve röportajlar, kurumların "ölüm kalım" nedeniyle seyahat edecekler ve seyahatlerine sadece birkaç gün kalanlar gibi acil vakalara öncelik verdiği bir kriz yönetimi sistemini tasvir ediyor. Diğer herkes için seçenekler az ve pahalı.

Associated Press haber ajansının konuştuğu bazı Amerikalılar yaz tatili seyahatlerinden 4 ay önce başvurmalarına rağmen hala pasaportlarına kavuşamadıklarını söylüyor. Yetkililerin söylediği 8 ila 11 haftalık bekleme süreleri önce 13 haftaya çıkmış, sonra daha da uzamış. Seyahat tarihinden önce pasaportların ulaşmaması binlerce dolarlık kayıp demek. Pasaport sisteminin otomatik yanıt sisteminde de bekleme süreleri 90 dakikayı bulabiliyor.

Mart ayında endişeli yolcular, Temsilciler Meclisi ve Senato'daki temsilcilerinden ve diğer yetkililerden hesap sormaya ve yardım talep etmeye başladı. Kongre bu yılki oturumlarında seçmenlerinden pasaport gecikmeleri konusunda diğer tüm konulardan daha fazla şikayet aldı.

ABD Dışişleri Bakanı'nın bir yanıtı vardı. Antony Blinken 23 Mart'ta Temsilciler Meclisi alt komisyonundaki açıklamasında, "COVID ile birlikte sistem dibe çöktü " dedi. Blinken, pandemi sırasında seyahat talebi neredeyse tamamen ortadan kalkınca, hükümetin personeli işten çıkardığını ve pasaport işlemlerinde görevli personeli başka görevlere kaydırdığını söyledi.

Blinken, aynı dönemde hükümetin düzenleme ve geliştirme için, çevrimiçi pasaport yenileme sistemini de durdurduğunu söyledi. Blinken, bakanlığın mümkün olduğunca hızlı bir şekilde temsilci işe aldığını, daha fazla randevu açtığını ve krizi başka şekillerde ele almaya çalıştığını kaydetti.

Pasaport başvurusunda bulunanlar sosyal medya gruplarını, ücretsiz numaraları ve Kongre üyelerinin telefon hatlarını sorularla, tavsiye çağrılarıyla ve yardım çığlıklarıyla doldurdu. Facebook ve WhatsApp grupları şaşkınlık ve öfke haberleriyle çalkalandı. Reddit'te başvuru tarihleri, yatırılan depozitolar, kurulan bağlantılar, bekleme süreleri, harcanan para ve tavsiye taleplerini içeren, bazıları 1000 kelimeden uzun gönderiler yayınlandı.

Hükümet Basım Ofisi'ne göre pasaportlar ülkenin dört bir yanındaki merkezlerde işleniyor ve başkent Washington ve Mississippi'deki güvenli tesislerde basılıyor.

Boston Üniversitesi Questrom İşletme Okulu'nda ekonomist olan Jay Zagorsky'ye göre, geçerli ABD pasaportuna sahip Amerikalılar’ın sayısı son 30 yılda, nüfus artışından yaklaşık yüzde 10 daha hızlı arttı.

Kendisi de pasaport gecikmesi nedeniyle bu yılın başlarında Londra'ya seyahat planını değiştirmek zorunda kalan Zagorsky, Amerikalı başına düşen ABD pasaportu sayısının 1989'da 100 kişi başına yaklaşık üç iken 2022'de 100 kişi başına yaklaşık 46'ya yükseldiğini tespit etti.

Zagorsky bu durumu, "Bir toplum zenginleştikçe, halkı 'dünyanın geri kalanını ziyaret etmek istiyorum' diyor" şeklinde açıkladı.

Yurtdışındaki ABD konsolosluklarında, ABD vizesi ve pasaportu başvurularının durumu da pek parlak değil.

Haziran ayında Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi'de ABD’de vize görüşmesi için bekleme süresi 450 günü buluyordu. Breziya’nın Sao Paulo kentindekiler için bekleme süresi ise 600 günden fazlaydı. Mexico City'de seyahat etmek isteyenler yaklaşık 750 gün beklerken; Colombia’nın başkenti Bogota'da bu süre 801 gündü.

İsrail'de ihtiyaç özellikle ciddi boyutlarda. Her iki ülke vatandaşlığına sahip 200 binden fazla kişi İsrail'de yaşıyor. ABD’ye seyahat etmeden önce her iki ebeveynin de sürece dahil olması gereken yeni doğmuş bebekler için bile kişi başına bir randevu alınıyor. Son zamanlarda ise bazı ilerlemeler kaydedilmiş gibi. ABD pasaportu yenilemek için randevu bekleme süresi 8 Haziran'da 360 gündü. Web sitesine göre 2 Temmuz'da bekleme süresi 90 güne düştü.

Ücret karşılığında yeni randevuları haber veren WhatsApp grupları ise bazıları için çözüm olabiliyor.